-A’râf Suresi, 15. Ayet Işığında Bir Düşünce-
Mehmet Ali Eroğlu
ﻗَﺎلَ اِ ﱠﻧكَ ﻣِنَ اﻟْﻣُﻧْظَر۪ﯾنَ.
”Şüphesiz ki sen mühlet verilenlerdensin“ (A’râf Suresi, 15. Ayet)
A’râf Suresi’nin 14 ve 15. ayetleri, insanlık tarihi kadar eski bir sahneyi gözler önüne serer: İblis’in Allah’tan mühlet istemesi ve bu mühletin kendisine verilmesi… Bu ayetler, sadece şeytanın insanı yoldan çıkarma çabasını değil, aynı zamanda bu çabanın Allah’ın izniyle bir imtihan vesilesi olduğunu da anlatır.
İblis’in Allah’tan istediği süre, “yeniden diriltilecekleri güne kadar”dır. Yani kıyamet gününe kadar bir serbestlik talebi… Ve Allah bu mühleti verir. İşte A’râf Suresi 15. ayet tam da bu noktada karşımıza çıkar:
“Şüphesiz ki sen mühlet verilenlerdensin.”
Mühlet, bazen bir oyun alanı gibi görünür. Gerçekten de İblis bu mühleti, insanları aldatmak, saptırmak, yanlışa sürüklemek için kullanacağını söyler. Ama bu mühlet aynı zamanda insanların sınavıdır. Kimileri bu sınavdan ağır yaralarla çıkarken, kimileri farkında bile olmadan o tuzaklara düşer. Kimileri ise mazlum ve mağdur kalır.
Peki Bu Mühlet Ne Demek?
İşte tam burada, A’râf Suresi 15. ayeti farklı bir pencereden okuma ihtiyacı doğuyor.
15 Temmuz… Türkiye için derin izler bırakan, zihinlere kazınan, sorularla dolu bir gün. Yıllar geçmesine rağmen hâlâ şu sorular soruluyor:
- Bu hadise nasıl oldu?
- Kim yaptı?
- Neden yapıldı?
- Ne istediler?
- Ne kazandılar?
Ama en çok da şu soru soruluyor: “Ne zaman bitecek bu çile?”
İşte biz de bu soruya bir Kur’an ayetinden cevap aradık. 7. ay ve 15. gün birleşince aklımıza A’râf Suresi 15. ayet geldi. Bu sadece sembolik bir bağlantıydı. Ama düşündürdü…
Acaba bu ayet bize bir şey söylüyor olabilir miydi?
Ayetin verdiği cevap açık: Allah bazılarına mühlet verir. Bu mühlet, kimileri için bir “oyun sahası”dır. Kimi, bu süreyi kötülük yaymak, hile yapmak, insanlar üzerinde hâkimiyet kurmak için kullanır. Ama diğer yandan, bu süreçte birçok insan sınanır. Kimi sabreder, kimi mücadele eder, kimi de bu girdabın içinde kaybolur.
Bir taraf mağdur, mazlum… Diğer taraf ise rahat, güçlü, hatta sevinçli…
Peki ama nasıl olur da aynı olayda bu kadar zıt iki tablo yaşanır?
Cevap yine ayette gizli: Mühlet, Allah’ın bir iradesidir. Bu süre zarfında kim ne yapacaksa onu yapar. Kimi yangına körükle gider, kimi kendini kurtarır. Ama sonunda herkes kendi yaptığının karşılığını görecektir. Bu mühlet, bir nevi ayrıştırma sürecidir.
Peki Ne Zaman Bitecek?
A’râf Suresi 14. ayette geçen ifade dikkat çekicidir:
“İnsanların yeniden diriltilecekleri güne kadar bana mühlet ver.”
Buradaki “yeniden diriliş” çoğu tefsirde kıyamet günü olarak yorumlanır. Ancak yeniden dirilişi sadece ahiret bağlamında değil, dünya üzerinde yaşanan mevsimsel, toplumsal veya bireysel uyanışlar şeklinde de anlamak mümkündür.
Toplumların dirilişi, adaletin yeniden yeşermesi, bilinçlenmenin ve hakikatin ortaya çıkması da bir çeşit diriliştir. Belki de Allah bu mühleti, bu tür dirilişlerin öncesinde insanların kendilerini göstermesi için veriyor.
Araf suresinin ismi ile ilgili anlam göz önünde bulundurulursa ne olur?
Araf kelimesi ayrı bir anlam taşıyan ifade. Ortada kalmak cennet ve cehennem arasındaki bir yükselti. Seçim noktası değil. Seçim yapamamışların bulunduğu boş ara mekan.
Buradaki maksat sessiz kalan, bana dokunmayan bin yaşasın mülahazasıyla vicdanen de uzak duran kesimi anlatır. “Bir kötülüğü düzeltmek için elinle veya dilinle mücadele et, bu da olmuyorsa kalbinle buğz et” ifadesine de girmeyen insanları kasteden bir yorumdur. Allah ü alem.
Mühletin Sınavında mıyız?
Evet, bugün de mühlet verilenlerle sınavda olanların iç içe geçtiği bir çağdayız. Kimileri aldatıyor, kimileri aldanıyor. Kimileri uyanık, kimileri uykuda. Ama sonuçta, bu süre sınırlı. Her mühletin bir sonu, her tuzağın bir karşılığı, her sınavın bir açıklaması vardır.
A’râf Suresi 15. ayet bize şunu söylüyor olabilir: “Bu bir oyun değil. Bu, iradenizi ortaya koyduğunuz bir sınavdır. Sabrınla, duruşunla, hakkaniyetinle, merhametinle ne yaptığın seni tanımlar.”
Ve elbette ki her sınav gibi, bu da bir gün bitecek.